Hızlı yemek şeker hastalığı riskini artırıyor mu?

-


  Hızlı yemek şeker hastalığı riskini artırıyor mu?

   Hızlı yemek yemenin, sindirim sistemi sorunları, şişmanlık, insülin direnci, yüksek kan basıncı ve şeker hastalığı riskini arttırabileceği biliniyor. Yakın zamanda, Litvanya’da yapılan bir araştırmada, hızlı yemek yemenin, şeker hastalığı riskini 2 kat arttırdığına yönelik ileri sürdüğü sonuçlar bu konuyu yeniden gündeme taşıyor.1
   Peki yeme hızımız sağlığımızı nasıl etkiliyor? Hızlı yemek bizi şeker hastası adayı mı yapıyor? 

    Araştırmanın sonuçları ne söylüyor?

    Litvanya’da yapılan bu araştırma, yakın zamanda tip 2 diyabet yani şeker hastalığı tanısı konmuş 234 birey ve şeker hastası olmayan 468 sağlıklı bireyin katılımı ile gerçekleştirilmiş. Katılımcılar, kendi yemek yeme hızlarını, diğer bireylerle kıyaslayarak; “yavaş - herkes gibi - hızlı” olarak sınıflandırmıştır. Sonrasında hızlı yemek yeme dışında, şeker hastalığı riskini arttırabilecek, ailede şeker hastalığı öyküsü, yaş, cinsiyet, beden kütle indeksi, fiziksel aktivite, tütün kullanımı, bel çevresi gibi diğer etmenlerin etkisi dikkate alınarak, tek başına hızlı yemek yemenin şeker hastalığı riskini nasıl etkilediği incelenmiştir. Araştırmacılar, hızlı yemek yiyenlerde şeker hastalığı gelişme riskinin 2 kat yüksek olduğunu bulmuşlardır.1 

    Yeme hızını etkileyen etmenler nelerdir?

    Bir önceki öğünden sonra uzun süre besin veya ara öğün tüketmemek en önemli etmenlerdendir. Aşırı acıktığımızda ve uzun süre besin tüketimimin olmaması durumunda besinlerle karşı karşıya kalmamız durumunda hem hızlı yemeye hem de aşırı besin tüketimine neden olabilmektedir. Yemek yerken TV, tablet, bilgisayar, telefon gibi dikkat dağıtıcı araçlarla ilgilenmek, ne kadar hızlı yediğimizi veya ne kadar yediğimizi fark etmemize engel olabilir.2 

    Yeme hızımız sağlığı nasıl etkiliyor?

    Biz besin ve içecekleri tüketirken, doygunluk sinyallerinin, sindirim sisteminde beyne ulaşması ortalama 15-20 dakika sürmektedir. Dolayısıyla hızlı yemek yiyen bir birey aslında doygunluk sinyalleri beyne ulaşmadığı için ihtiyacından fazla besin tüketebilir.3 Hızlı yeme sonucu artan besin tüketiminin, uzun vadede vücut ağırlığında artışa ve şişmanlığa yol açabileceğini gösteren kapsamlı araştırmalar mevcuttur. Şişmanlık, şeker hastalığı için önemli bir risk etmenidir.4 Her 10 şeker hastasından 9’unun şişman olduğu göz önüne alındığında, hızlı yeme davranışı ile artan şişmanlık riski beraberinde insülin direnci, artmış kan basıncı ve şeker hastalığı riskini de arttırabilmektedir. Hızlı yeme davranışı, yalnızca besin tüketimini değil, sindirim sistemi işlevlerini de etkileyebilir, yeterince çiğnemeden yutmak, fazla miktarda besin tüketmek, hazımsızlık ve reflü sorunlarına da yol açabilir.4 

    Bilimsel otoriteler ne söylüyor?

   Şeker hastalığı gibi kronik hastalıkların görülme riski, genetik özellikler ile beslenme ve fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı etmenleri ile yakından ilişkilidir. Hızlı yeme davranışı, besin tüketiminde artışa yol açarak, şişmanlığa bunun bir sonucu olarak da insülin direnci ve uzun dönemde şeker hastalığı riskinde artışa yol açabilir dolayısıyla aslında hızlı yeme davranışı birincil olarak ve tek başına şeker hastalığı ile ilişkili görülmemelidir. 

   Dünya Sağlık Örgütü ve Gıda, Tarım Örgütü’nün, Diyet, Beslenme ve Kronik hastalıklar raporuna göre,5 yeterli ve dengeli beslenmek, besin çeşitliliğini sağlamak ve düzenli egzersiz ile aktif bir yaşam kronik hastalıkların önlenmesi ve sağlığın korunması için oldukça önemlidir. Birçok kronik hastalık riski ile ilişkili görülen şişmanlığı önleyebilmek ve besin alımını kontrol edebilmek için, hızlı yeme davranışını değiştirmek önemli bir adım olabilir. 

   Ara öğün tüketmek, ana öğünler için çok acıkmayı beklememek, TV, telefon ve tableti yemek yerken kullanmamak, başlangıç yemeğinden örneğin çorbadan sonra biraz ara vermek, her lokmadan sonra kaşık ve çatalı elinizden bırakmak, bıçak kullanmak ve iyi çiğnemek yeme hızınızı düzenlemenize yardımcı olabilir. 

Kaynaklar:
1. Radzeviciene L. ve diğ. Eating fast increases diabetes risk. International Congress of Endocrinology and European Congress of Endocrinology. 2012 
2. Understanding satiety: feeling full after a meal https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/fuller/understanding-satiety-feeling-full-after-a-meal.html?limit=1&start=3 
3. Harvard Medical School, Why eating slowly may help you feel full faster, https://www.health.harvard.edu/blog/why-eating-slowly-may-help-you-feel-full-faster-20101019605 
4. Sinn D.H. ve diğ. The Speed of Eating and Functional Dyspepsia in Young Women. Gut and Liver. Vol 4, Haziran 2010 
5. Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases, Report of the joint WHO/FAO expert consultation WHO Technical Report Series, No. 916 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Yeni Nesil Şeker İlacı: Dapagliflozin

-
Resim
Diabetes Mellitus (DM) hastalığı, insülin hormonunun oluşturulması, salınması ve etki mekanizmasında   bir defekt sonucu oluşan kan şekerimizin yükselmesi ile karakterize bir grup metabolik hastalıktır Diyabet tedavilerinde genel amaç, oluşan bu kan şekeri yüksekliğini, kabul edilebilir glikolize hemoglamin (HbA1c) düzeylerini kontrol altına almak ve ketoasidozu önleyebilmektir ve bazı durumlarda dışarıdan insülin kullanmak zorundada kalınabilir. İnsülin, kan glukoz seviyesinin mümkün olduğunca normale yakın tutulmasını sağlar ve uzun vadede komplikasyonlara neden olabilecek kan glukoz konsantrasyonundaki büyük değişikliklerin önlenmesine yardımcı olur. İnsülinin diyabet tedavisindeki güçlü etkinliğine karşın ağız yolundan alınamıyor olması önemli bir sakınca oluşturuyor. Bu nedenle oral yoldan etkili olan antidiyabetik ilaçların bulunması için tarihi 1920li yıllara dayanan dönemlerden itibaren   ve halen devam eden   araştırmalar yapılıyor Oral antidiyabetik ilaçlar, d
Devamı

GHRELİN HORMONU

-
Resim
Kilo vermek zorlu ve sabır isteyen bir süreçtir ancak asıl zor olan diyet sonrası kilonuzu korumaktır.Araştırmalar, diyet yapanların büyük bir yüzdesinin sadece bir yıl içinde kaybettikleri kiloyu geri aldığını gösteriyor.Verilen kiloların yeniden kazanılmasında;   açlık hissimizin baş sorumlusu olan ghrelin hormonu önemli bir rol oynar. Diyet yaparken ghrelin seviyeleri yükselir ve açlığı arttırarak kilo vermeyi zorlaştırır. Ghrelin (açlık hormonu) midede üretilir ve mideniz boşaldığında salgılanır. Kan dolaşımınız üzerinden   beyninize gider, burada beyninize aç olduğunu ve yiyecek bulması gerektiğini söyler.Yani vücuda “YE”emri verir. Temel   işlevi iştahı artırmaktır.Daha çok yiyecek tüketir, daha fazla kalori alır ve daha fazla yağ depolarsınız.Ghrelin seviyeleriniz ne kadar yüksek olursa, açlığınızda o kadar fazla ve dayanılmaz olur.Kilo vermek için yemek yemiyorsanız;   daha yüksek ghrelin seviyeleri, günde daha fazla yiyecek ve kalori tüketmenize neden olabilir.
Devamı

Salep Kilo Aldırır mı?

-
Resim
Salep yüzyıllardır besleyici ve koruyucu özelliklerinden dolayı kullanılan karasal orkidelerin kurutulmuş yumru köklerinden elde edilen  bir tozdur. Severek kullandığımız bir aroması ve lezzetli bir kokusunun olması yanında koyulaştırıcı ve jelleşebilen etkisi ile stabilize edici ajan olarak da daha çok ilaç yapımında, içecek ve özelliklede dondurma yapımında kullanılmaktadır. Maraş dondurmasının ana bileşeni olan salep tozu dondurmaya hem kıvam vermekte hem de dondurmanın tadını ve aromasını da artırmaktadır. İçecek olarak salep; süt, şeker ve orkide kökünden elde edilen salep tozu ile yapılır. Salep ve şeker süt içerisine koyulup kaynatılır ve üzerine daha çok tarçın ilave edilerek servis edilir. Doğal salep tozunun kıvam verici olarak kullanılmasının asıl nedeni içeriğindeki en önemli ana bileşen olan glukomannandır. Salep içerisinde % 60 oranında bulunur. Glukomannan ani şekilde şekerinizin düşmesi anlamına gelen reaktif hipoglisemi dediğimiz, kendinizi bilinçsiz bir şekilde yem
Devamı