Okulçağı Çocuklarda Beslenme Nasıl Olmalı?

Ailelerinden ilk kez okul çağına başlamaları ile ayrılan çocuklar, çevresel etkenlerle  iletişimin arttığı bir döneme girmekte ve bu nedenle yanlış beslenme okul çağından itibaren başlayabilmektedır. Bununla birlikte daha da önemlisi yaşam boyu devam edecek davranışların büyük ölçüde şekillendiği bir dönemdir.

Özellikle ilkokul çağı ile hızlı bir büyüme ve gelişmenin ortaya çıktığı bir dönem olması nedeniyle çocuğun beslenmesinin ailesi ve okul yönetimiyle birlikte yönlendirilmesi gereklidir. Okul çağında yeme alışkanlıkları ailenin beslenme alışkanlıkları tarafından etkilendiği bir gerçektir.

Nelere dikkat edelim?

Çocuğun ne miktarda ve hangi tür besine ihtiyacı olduğunu bilmemesi, düzensiz besin alımı, yanlış besin seçimi, besinlerin hazırlanması, pişirilmesi ve saklanmasında hatalı uygulamalar, okullarda verilen ve yenilen besinlerin uygun olmayışı beslenme sorunlarına neden olmaktadır.

Aile tarafından verilecek beslenme eğitiminin yetersiz olması nedeni ile okulda beslenme konusunda kontrolsüz olan çocuk, yine anne ve baba çalışıyorsa eve geldiğinde kendi hazırladığı ve tükettiği yiyecekler yanlış beslenme nedeniyle çocuğun kilo almasına yol açabilecektir. Siz evde yokken kendisine daha önceden hazırlamış olduğunuz yemekleri yemesinin çok daha doğru olduğu kuralına uymasının şart olduğunu bilmesini sağlamanız yanlış yiyeceklere yönelmesini engelleyecektir.

Okullarda yemekhanelerde verilen menülerin ve çocuğun erişebileceği yiyeceklerin uygunluğu kontrol edilmeli ve çocuğun uygun yiyeceği seçmesi konusunda bir beslenme uzmanından yardım alınmalıdır. Okul idaresi menüler hakkında aileyi bilgilendirmeli, aile de çocuğa verdiği yiyecekler konusunda okula bilgi vermelidir.

Sağlıksız beslenen çocuk hastalıklara karşı daha dirençsiz olur, sık hastalanmasına bağlı olarak okul başarısı düşer. Bu nedenle okul başarısını arttırmak, ders tekrarlarını azaltarak eğitim ve öğretimin maliyetini düşürmek için de çocuklarımızın beslenmesine önem verilmesi gerekmektedir.

Nasıl Beslenmeli?

Çocuklarının beslenmesinde ana ilke, yeterli ve dengeli beslemeyi sağlamak, aile gözetiminin dışında olduğu anlarda, zararlı etkilerden ve alışkanlıklardan korumak ve caydırmak, iyi alışkanlıkları pekiştirmek ve yenilerini kazandırmak; beslenme konusunda bilinçlenmesine yardımcı olmaktır. Belki de en kolay yöntem, çocuğumuzun evde geçirdiği zamanlarda yemek tüketimini içerik yönünden zengin ve kalorisini dengeli tutmak, okulda olduğu dönemde okulun sağladığı yiyecekler güven teşkil etmiyorsa muhakkak yanına kendi hazırladığımız beslenme çantasını vermektir.

Okul öncesi çocuğun beslenme alışkanlıkları aile tarafından düzenlenirken, ilkokul dönemi ile beraber artık arkadaşlar, reklamlar ve öğretmenler çocuğun alışkanlıklarını daha çok etkilemektedir. Özellikle de, annenin çalıştığı durumlarda, çocuklar okul çıkışı çevrede bulunan satıcılardan simit, sandviç, pamuk helva, tatlı, patlamış mısır gibi yiyecekler alarak veya evde kendi kendine gelişigüzel yiyecek hazırlama sonucu yanlış beslenme alışkanlıkları edinmektedir.

Kahvaltıyı İhmal Etmeyin!

Okula kahvaltı yapmadan giden bir çocuk ilk dersten itibaren açlıkla beraber derste anlatılanlara odaklanamayacak ve mecburen kendini ilk ders arasında okul kantininde bulacaktır. Okul çocuklarında yapılan çalışmalarda çocukların büyük çoğunluğunun kahvaltı etmeden okula gittiklerini göstermektedir. Başlıca nedenler arasında, çocuğun canının kahvaltı yapmayı istememesi ve özellikle kahvaltı etme alışkanlığı olmayan annenin çocuğa da bu alışkanlığı kazandıramaması ya da çocuğun sabah erken kalkamaması yer almaktadır.

Erken uyku şart!

Bir çocuk akşamları düzenli olarak uyku saatini netleştiremiyorsa, erken yatmayı alışkanlık haline getiremiyorsa sabah uyanmakta güçlük çekecektir ve okula yetişebilmek için kahvaltıdan vazgeçecektir. Oysaki tüm gece süren açlık sonrası yeni bir günün başlangıcında, çocuğun güne hazırlanabilmesi için mutlaka kahvaltı etmesi şarttır. Aksi takdirde kendini güçsüz hisseden çocuğun başı döner, yeterli enerji oluşmadığı için zihinsel faaliyetleri de özellikle dikkat eksikliği oluşur, çalışma ve öğrenme yeteneği azalır. Bu da okuldaki başarısını olumsuz etkiler.

Sebze yemeyi eğlenceye dönüştürün!

Çocuğunuzun favori yemeklerine sebzeler ekleyin. Makarnasına peynir rendesi yada küp küp doğranmış sebze parçaları ekleyebilirsiniz.Spagetti sosuna havuç rendesi ilave edebilirsiniz. Köftesine kabak rendesi ekleyip pişirebilirsiniz. Bundan sonrası sizin hayal gücünüze kalmış.

Sebzelerin faydalarını anlatan hikaye kitapları ve boyama kitapları alabilir, sebzeler ile tabaklarını süsleyebilir, komik suratlar, çeşitli hayvanlar yapabilirsiniz. Beraber sebze yetiştirmek, sebze yemeyen bir çocuğun kendinin yetiştirdiği sebzeleri yeme konusunda direncini kıracaktır.

Sağlıklı beslenme için üç ana öğünü düzenli tüketmek çok önemlidir. Okul için kalorisi yüksek olmayan ara öğünler beslenme çantasında mutlaka bulunmalıdır.

- Muz, elma, armut, üzüm gibi kolay yenebilecek taze meyveler.
- Kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm gibi enerji verecek kuru meyveler.
- Fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar.
- Ev yapımı, az şekerli, kuru meyveli kek ya da kurabiye.
- Sebzeli veya peynirli börek, peynirli ve sebzeli mini pizza
- Sandviç (ton balığı, ızgara tavuk, peynir yanında, marul, salatalık, domates, yeşil biber)
- Sıvı yağ, tam buğday unu ve az yağlı peynirle hazırlanmış poğaça.

- Gazlı ve şeker yüklü içecekler yerine kutu süt, ayran, kefir ya da katkısız meyve suyu